Gəncə Azərbaycanın və dünyanın ən qədim şəhərlərindən biridir. Yaxın və orta Şərqin karvan yollarının – İpək yolunun üstündə yerləşmişdir. Gəncə haqqında ərəb, fars, gürcü və s. mənbələrdə, həmçinin rus və orta əsr Avropa müəlliflərinin əsərlərində məlumat verilmişdir.
“Kitabi – Dədə Qorqud” dastanlarında Gəncənin adı çəkilir. Gəncə Azərbaycanın paytaxtı Bakı şəhərindən 363 km Qərbdə, kiçik Qafqaz dağlarının Şimal-Şərq ətəyində, Gəncə-Qazax düzənliyində yerləşir. Gəncə şosse yolları qovşağı, Bakı-Tiflis dəmir yolunun üstündə stansiya, eyni zamanda Beynəlxalq Hava Limanı olan şəhərdir.
Şəhər Gəncə çayının hər iki sahilində məskunlaşmışdır. Kürün sağ qolu olan Gəncə çayının uzunluğu 98 km-dir. Çay Murovdağ silsiləsinin Şimal yamacından – 2814 m. hündürlükdən başlanır.
XII-XIII əsrlərdə Gəncədə Əbül-Üla-Gəncəvi, Qivami Gəncəvi, Məhsəti Gəncəvi, Raziyəxanım Gəncəvi və dünya ədəbiyyati korifeyi Nizami Gəncəvi yaşayıb yaratmışdır.
1803-cü ildə çar Rusiyasının qoşunları general Sisianovun başçılığı ilə Gəncəyə hücum etdi. 1804-cü ilin yanvarın 3-də gəncəli Cavad xan döyüşdə qəhrəmançasına həlak olaraq şəhidlik zirvəsinə ucaldı. Şəhər çar I Aleksandrın arvadının şərəfinə Yelizavetpol adlandırıldı. Bu ad 1918-ci ilədək davam etdi.
1918-ci ildə Azərbaycan Demokratik Respublikası yaradıldı. Şəhər yenidən Gəncə adına qayıtdı. Bu ad 1935-ci ilədək davam etdi. 1935-ci ildən 1989-cu ilədək şəhər Kirovabad adlandı. 30 dekabr 1989-cu ildən öz ilk və əbədi adına – Gəncə adına qayıtdı.
Son illərdə Gəncədə aparılan böyük tikinti, abadlıq, yenidənqurma işləri nəticəsində 4000 yaşı olan şəhər öz tarixi dəyərlərini saxlamaqla gündən-günə gözəlləşmiş, respublikamızın qərbində elm, təhsil, mədəniyyət, incəsənət və sənaye mərkəzinə çevrilmişdir.
Gəncə şəhəri üzrə mədəniyyət müəssisələri: 5 musiqi məktəbi, 1 incəsənət məktəbi, 1 rəssamlıq məktəbi, 22 kitabxana, 1 rəsm qalereyası, 1 Heydər Əliyev Mərkəzi, 4 muzey, 3 mədəniyyət evi, 2 klub.
|
S/S |
Müəssisənin adı |
Müəssisə rəhbərin soyadı, |
Müəssisənin ünvanı |
Əlaqə telefonu |
|
1. |
C.Cabbarlı adına Gəncə |
Qasımov Əli Teymur oğlu |
M.A.Abbaszadə, 54 |
İş: (022)256-58-88; (022)256-30-65 |
|
2. |
Gəncə Dövlət Kukla Teatrı |
Paşayev Fərmayil Sabir oğlu |
Ə.Cəmil, 105 |
İş: (022)256-97-10 |
|
3. |
F.Əmirov adına Gəncə |
Elçiyev Elçin Emin oğlu (direktor əvəzi) |
Cavad xan |
İş: (022)256-54-46, (022)256-53-21 |
|
4 |
F.Əmirov adına 1 nömrəli |
Əmrahova Aidə Fazil qızı |
Nizami pr. 122 |
İş: (022)266-79-44, (022)252-07-04 |
|
5. |
T.Hacıyev adına 2 nömrəli |
Məmmədova Qahirə Mais qızı |
S.Ruhulla, 4 |
İş: (022)255-51-02 |
|
6 |
Bülbül adına 3 nömrəli |
Məmmədov Elman Dəmir oğlu |
D.Qorqud, 7a |
İş: (022)257-68-89 |
|
7 |
4 nömrəli Uşaq Musiqi Məktəbi |
Qafarova İntizar İslam qızı |
Mehrablı, 50 |
İş: (022)254-55-34, (022)253-59-94 |
|
8 |
Z.Qayıbov adına 5 nömrəli |
Əsgərova Müşafərim Cəbrayıl qızı |
N.Nərimanov, 123 |
İş: (022)267-05-47 |
|
9 |
Uşaq İncəsənət Məktəbi və filialı |
Atayev Ramail Musa oğlu |
Yeni Gəncə |
İş: (022)254-18-54, (022)254-57-65 |
|
10 |
Uşaq Rəssamlıq Məktəbi |
Əzizov Habil Qənbər oğlu |
M.A.Abbaszadə, 2 |
İş: (022)266-48-20 |
|
11 |
Mərkəzi Kitabxana Sistemi |
Əliyeva Elmira Hümmət qızı |
Nizami, 81 |
İş: (022)256-32-01 |
|
12 |
Heydər Əliyev Mərkəzi |
İsgəndərova İlknur İlham qızı (direktor əvəzi) |
Yeni Gəncə qəsəbəsi |
Mobil: 051-854-32-33 |
|
13 |
Nizami Gəncəvi adına |
İmanova Aygün Teyyub qızı |
Atatürk, 244 |
İş: (022)252-03-64 |
|
14 |
Mir Cəlal Paşayevin |
İbayeva İradə Füzuli qızı |
Bayan, 83 |
İş: (022)254-94-22 |
|
15. |
İsrafil Məmmədovun xatirə Ev Muzeyi |
Babayev Eldəniz Əliqulu oğlu |
M.A.Abbaszadə, 42 |
İş: (022)266-61-19 |
|
16 |
Diyarşunaslıq Evi |
Nəzərəliyeva Pərvin Qoşqar qızı |
Təbriz, 271 |
İş: (022)256-66-57 |
|
17 |
Rəsm Qalereyası |
Həsənova Məhbubə Zaman qızı (direktor əvəzi) |
Əttarlar |
İş: (022)256-66-57 |
|
18 |
Tarixi abidələr |
Məmmədova Nərminə Arif qızı |
M.A.Abbaszadə, 60 |
İş: (022)256-00-87 |
|
19 |
Yaradıcılıq Evi |
Zeynalov Əliağa Fərzalı oğlu |
Təbriz, 271 |
İş: (022)254-84-60 |
|
20 |
Mədəniyyət Mərkəzi |
Ələkbərova Afina Abduləli qızı |
S.Vurğun, 97 |
İş: (022)254-95-56 |
|
20. |
Yazıçılar İttifaqı |
Hüseynova Xəzəngül Abbasqulu oğlu |
A.Sultanova, 2 |
İş: (022)256-03-85, (022)256-73-05 |
|
22 |
“Nizami” kinotearı |
Məmmədov Aydın Məhərrəm oğlu |
Cavad xan, 47 |
İş: |
|
23 |
Gəncə Dövlət |
Məmmədov Fəqan Kərim oğlu |
Gəncə - Qazax şosessi |
İş: (022)265-05-90 |
|
24 |
Sənətkarlıq klubu |
|
Qırmızı kənd qəs. |
İş: (022)267-00-87 |
|
25 |
4 saylı Klub |
Vəliyeva Raifə Muxtar qızı |
Hacıkənd qəsəbəsi |
İş: |
|
26 |
Nizami Gəncəvi adına Xatirə Ev muzeyi |
Şıx düzü Yevlax şossesi |
||
|
27 |
Nizami Məqbərəsi |
Rəhimov Cumalik Nadir oğlu |
Şıx düzü |
İş: (022)257-37-58 |